Afgelopen week kopte de Volkskrant: Percentage werknemers dat baan als zinloos ervaart ‘hoger dan verwacht’. Dat percentage blijkt 8% te zijn. En nog eens 17% betwijfelt of hun werk enig nut heeft. Dat is totaal dus een kwart van de werkende mensen. Ik weet niet precies wat ik als onderzoeker verwacht zou hebben, maar ik vind dit aantal hoog. Erg hoog.

Natuurlijk zijn er verschillen tussen landen. En zijn er logischerwijs beroepen waarin meer en minder zinvolheid wordt ervaren. Maar dan nog. Vertaal het eens naar je eigen organisatie. Om hoeveel mensen zou het dan gaan? Meet je dat eigenlijk wel eens?

Tevredenheidsonderzoek

Veel organisaties onderzoeken tegenwoordig de tevredenheid van hun medewerkers. Maar hoe vaak wordt door organisaties aan medewerkers gevraagd hoe zinvol zij hun werk vinden? En hoeveel medewerkers ervaren dan genoeg veiligheid om eerlijk te antwoorden? Want voordat je het weet word je weggesaneerd als je antwoordt dat je je werk eigenlijk niet zo zinvol vindt.

Toch is het een belangrijk gespreksonderwerp. Diverse onderzoeken hebben inmiddels aangetoond dat medewerkers die hun werk als zinvol ervaren niet alleen gelukkiger zijn, maar ook gezonder en productiever. Win-win dus. Iedereen vaart daar wel bij.

Wel of niet zinvol

Het prachtige – en tegelijk misschien wat lastige – is dat het ervaren van zin iets heel persoonlijks is. Jij en ik kunnen precies hetzelfde werk doen, maar op een totaal verschillende manier aankijken tegen de zinvolheid ervan.

Er kunnen natuurlijk legio redenen zijn waarom iemand zijn werk als weinig zinvol ervaart. Een aantal voorbeelden:

Organisatorische zinloosheid

Het werk leidt feitelijk nergens toe, lijkt voor niets te zijn gedaan. Er is wel resultaat, maar de organisatie is nog niet in staat om dat verder te verwerken. Of heeft daar (nog) geen belang bij. Of verschillende mensen zijn tegelijk met hetzelfde bezig en dit wordt niet gecoördineerd, waardoor men achteraf constateert dat er dubbel werk is gedaan.

Non-fit van het werk met eigen waarden

Iedereen heeft zijn eigen set van waarden die hij belangrijk vindt in het leven. Als een medewerker werkzaamheden moet verrichten die niet aansluiten bij zijn eigen set van waarden, of die er zelfs mee strijdig zijn, kan een gevoel van zinloosheid t.a.v. het werk ontstaan.

Mismatch tussen organisatiewaarden en eigen waarden

Het kan natuurlijk ook zijn dat de organisatie heel andere kernwaarden als uitgangspunt heeft dan de medewerker. Waardoor een medewerker wellicht andere resultaten ambieert dan de organisatie.

Gebrek aan helderheid over mogelijke zinvolheid

– Het is niet duidelijk wat er met het resultaat van het werk wordt gedaan, omdat hierover niet (helder) wordt gecommuniceerd.

– De waarden en doelen van de organisatie zijn niet helder voor de medewerkers, waardoor zij niet weten waaraan zij feitelijk (kunnen) bijdragen.

– Medewerkers zijn niet gewend om naar hun werk te kijken in relatie tot hogere doelen en leggen dergelijke verbanden niet.

Eigen gevoel van zinvolheid

Het gevoel van zinvol- of zinloosheid ten aanzien van het werk is natuurlijk allereerst persoonsgebonden en daarmee ook primair de verantwoordelijkheid van de medewerker zelf. Als jij merkt dat je weinig zinvolheid ervaart, is het aan jou om te kijken wat je daaraan kunt doen. Kun jij je werk linken met waarden die voor jou belangrijk zijn? Of met resultaten die voor jou belangrijk zijn?

Om een voorbeeld te noemen: een saunamedewerker die de saunavloer droogtrekt kan dat werk zinvol vinden omdat het ervoor zorgt dat saunabezoekers niet uitglijden, daardoor onbezorgd van een ontspannen dag kunnen genieten, waardoor ze zich mogelijk prettiger voelen, lekkerder in hun vel zitten en minder snel ruzie zullen maken, waardoor deze saunamedewerker het gevoel heeft (al is het indirect) bij te dragen aan wereldvrede. Dat doet iets met zijn motivatie. Hoe zit dat bij jou?

Ervaren zinvolheid verhogen

Ondanks het sterk persoonlijke karakter van ervaren zinvolheid is er vaak op organisatieniveau ook nog een wereld te winnen. In hoeverre draagt de organisatiestructuur bij aan ervaren zinvolheid of is deze juist belemmerend? Hoe goed wordt er intern gecommuniceerd? Worden successen gevierd? In hoeverre is bij medewerkers helder wat nu eigenlijk het doel, de missie en visie van het bedrijf zijn? Worden er activiteiten georganiseerd die bijdragen aan het gevoel zinvol te zijn voor de maatschappij?

Zinvolle vragen om mee bezig te zijn. Zowel voor medewerker als voor directie.
Ik help je er graag mee.